Czym jest intercyza?
Podczas zawarcia związku małżeńskiego, zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, dochodzi do zawarcia majątkowej wspólności ustawowej. Wiąże się to z tym, że wszelkie zarobki z racji pracy lub prowadzenia innej działalności stają się wspólne. Dodatkowo wspólne stają się wszystkie dochody, środki z rachunków otwartych, a także długi. Aby temu zapobiec coraz więcej osób sięga po intercyzę.
Intercyzę, a właściwie umowę majątkową małżeńską, sporządza się w formie aktu notarialnego, który zmienia postanowienia ustawowe względem wspólności majątkowej. Może je ograniczyć lub rozszerzyć. Pozwala zachować wyłączną własność do dóbr, które małżonkowie pozyskają w czasie trwania małżeństwa. Rzeczy, które znajdą się w intercyzie określają małżonkowie i nie muszą one stanowić całości majątku.
Czym jest rozdzielność majątkowa?
Zwrotu “intercyza” często używa się zamiennie z “rozdzielnością majątkową”, jednak nie należy mylić tych pojęć. Rozdzielność majątkowa to ustrój majątkowy, w którym nie dochodzi do połączenia dorobku małżeństwa. Jest to forma całkowitego zniesienia wspólności majątkowej. Aby ją zawrzeć konieczne jest podpisanie intercyzy zawierającej takie postanowienie.
Pary z podpisaną całkowitą rozdzielnością majątkową muszą się także liczyć z utratą pewnych przywilejów. W przypadku chęci skorzystania z bankowej pożyczki, bada się zdolność finansową tylko dla osoby starającej się pozyskać pieniądze. Małżonek nie jest brany pod uwagę. Tak samo dzieje się przy rozliczaniu PIT-u. Para nie ma możliwości, aby rozliczyć go wspólnie.
Rozdzielność majątkowa może być dobrowolna lub przymusowa (gdy chce jej tylko jedna ze stron, jej podstawność jest wtedy rozpatrywana drogą sądową). Dzieli się ją także na zwykłą (para zachowuje oddzielne majątki) oraz rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków. Polega to na zachowaniu rozdzielności majątkowej z całym dobytkiem posiadanym przed ślubem, jednak należy wyrównać dochody małżonków. Ma to zastosowanie zwłaszcza w sytuacji, gdy np. żona poświęca karierę zawodową na rzecz opieki nad domem i dziećmi, a mąż jako jedyny zarabia pieniądze.
Rodzaje intercyzy
Intercyzę możemy podzielić ze względu na zakres jej wpływu na majątek:
- ustanowienie rozdzielności majątkowej – małżonkowie posiadają dwa oddzielne majątki;
- rozszerzenie wspólności majątkowej – majątki osobiste małżonków wchodzą w skład majątku wspólnego;
- ograniczenie wspólności majątkowej – małżonkowie samodzielnie ustalają co wchodzi w skład majątku wspólnego, a co w skład majątków osobistych.
Podziału intercyzy możemy także dokonać, ze względu na czas jej zawarcia:
- przedślubna (przedmałżeńska);
- w trakcie trwania małżeństwa (po ślubie);
- przedrozwodowa (gdy małżeństwo jest jeszcze formalnie razem lub przebywa w separacji, ale planuje rozwód).
Intercyza – przed czy po ślubie?
Jeśli jeszcze się wahasz, który rodzaj intercyzy będzie dla Ciebie najbardziej korzystny, warto przyjrzeć się związanym z nimi kosztom.
Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej, najwyższy koszt intercyzy to 400 zł netto + 23% podatku VAT, co da nam około 500 zł do zapłaty.
Należy jednak pamiętać, że do intercyzy zawieranej po ślubie będzie również potrzebny podział majątku, którego koszt jest zależny od wartości posiadanych dóbr. Jego cena może się wahać od kilkuset złotych do nawet kilku tysięcy złotych.
Wady i zalety intercyzy:
Do zalet z pewnością należy:
- brak odpowiedzialności majątkowej za długi współmałżonka za życia;
- łatwe odrzucenie długów otrzymanych w spadku po małżonku;
- minimalizacja kłótni pary o pieniądze – majątek jest ustalony, więc kwestie finansowe są jasne;
- ułatwione postępowanie rozwodowe w razie takiej konieczności;
- mimo stereotypów intercyza nie utrudnia małżeństwu wzięcia wspólnego kredytu;
- intercyza nie wpływa na dziedziczenie, więc nie trzeba martwić się o majątek jaki otrzymają dzieci rodziców z intercyzą.
Największymi wadami z pewnością są:
- brak możliwości wspólnego rozliczania PIT-u;
- brak zwiększenia zdolności kredytowej – pod uwagę jest brana tylko jedna osoba, a nie małżeństwo;
- w przypadku nagłego wzbogacenia się jednego z małżonków, jeśli została podpisana rozdzielność majątkowa, drugiemu małżonkowi prawnie nie przysługuje żadna część z tego dorobku.
Czy warto?
Intercyza to często kwestia sporna między parą, zwłaszcza jeśli między dwojgiem ludzi występują duże dysproporcje finansowe. Zdecydowanie warto jednak się o nią postarać w sytuacji, gdy jeden z małżonków prowadzi własny biznes i ma niepewną sytuację finansową lub gdy współmałżonek ma skłonność do uzależnień od np. hazardu, alkoholu lub narkotyków. Zabezpieczy to nas przed przejęciem jego długów, gdy sąd uzna, że nie jest on zdolny do ich spłaty. Ważne jest także, aby pamiętać o podpisaniu intercyzy przed ślubem, a nie po nim, ponieważ w ten sposób możemy zaoszczędzić dużo pieniędzy.
