Czym są tantiemy?
Tantiemy to tzw. honorarium autorskie, czyli wynagrodzenie jakie przysługuje twórcy za wykorzystanie jego utworu. Warto zaznaczyć, że jest to kwota, która przysługuje za każdorazowe wykorzystanie utworu. Wysokość tantiem ustala Komisja Prawa Autorskiego, która jest powoływana przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Dlaczego Sebastian Wątroba nie otrzymał tantiem od TVN?
Sebastian Wątroba to gwiazda serialu “W11 – Wydział Śledczy”, który był emitowany na antenie TVN w latach 2004 – 2014. Aktor rzucił pracę w policji i skupił się na działalności artystycznej. Mimo braku wykształcenia aktorskiego, spędził około 1500 dni na planie filmowym. Szef ZASP twierdzi jednak, że jest on amatorem. Tantiemy dla osób bez wykształcenia kierunkowego obowiązują dopiero od 1 stycznia 2016 roku.
Łączna kwota tantiem, której domaga się Wątroba i jego koledzy z seriali paradokumentalnych to aż 17 mln złotych! Jest to ekwiwalent za 14 lat ich pracy. Spór toczy się od 2013 roku, a stronami są Związek Artystów Scen Polskich (ZASP) oraz TVN.
Komu przysługuje prawo do tantiem?
Główny problem stanowi fakt, że Sebastian Wątroba i jego koledzy z paradokumentów podpisali z TVN niekorzystne umowy. Mówią one, że artyści zrzekają się wszelkich praw do utworu, w którym grali. Czy taki zapis w umowie jest jednak legalny?
Prawo do tantiem przysługuje osobie, która posiada prawa majątkowe do utworu – w tym przypadku mowa o TVN. Od tej zasady istnieje jednak wyjątek. Mówi o tym art. 70 ust. 2 (1) ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Według niego mimo, że to producent ma prawa majątkowe do utworu, współtwórcom oraz artystom wykonawcom przysługują tantiemy za jego wykorzystanie.
Nawet jeśli artyści podpisali w umowie zgodę na przeniesienie praw majątkowych na TVN, nie zwalnia to telewizji do wypłaty adekwatnego wynagrodzenia, ponieważ art. 44 prawa autorskiego mówi jasno, że:
„W razie rażącej dysproporcji między wynagrodzeniem twórcy a korzyściami nabywcy autorskich praw majątkowych lub licencjobiorcy, twórca może żądać stosownego podwyższenia wynagrodzenia przez sąd.”
Dlaczego spór trwa dalej?
Spór ciągnie się już od lat z dwóch kwestii:
- tantiemy dla osób, które nie ukończyły szkoły aktorskiej obowiązują dopiero od 2016 roku, a spór odnosi się do utworów powstałych od 2004 do 2014 roku;
- umowa ZASP i TVN obejmuje wypłatę tantiem za emisję utworów audiowizualnych, jednak TVN nie uznaje faktu, że paradokumenty podlegają tantiemizacji.
ZASP twierdzi, że wytoczyło stacji telewizyjnej dwa pozwy o wypłatę tantiem za filmy paradokumentalne. Sebastian Wątroba uważa jednak, że gdyby nie odwołanie ZASP do wyroku korzystnego dla aktorów, on i jego koledzy już dawno otrzymaliby należne wynagrodzenie.
Jeżeli potrzebowaliby Państwo pomocy prawnej w opisanym zakresie , zapraszamy na spotkanie stacjonarne w naszej Kancelarii we Wrocławiu przy zachowaniu odpowiednich środków bezpieczeństwa. Obszar Naszej działalności obejmuje całą Polskę. Pomoc prawna może być świadczona na terenie całego kraju, a spotkanie zostanie przeprowadzone online.
