Cudzoziemiec, który przebywa w Polsce dłużej niż określają to przepisy obowiązujące imigrantów poszczególnych narodowości, zobowiązany jest do legalizacji swojego pobytu. Inna procedura ubiegania się o legalizację pobytu obowiązuje mieszkańców Unii Europejskiej, Norwegii, Islandii, Lichtensteinu oraz Szwajcarii, a inna obywateli tzw. krajów trzecich.
Legalizacja pobytu mieszkańców UE, Norwegii, Islandii, Lichtensteinu, Szwajcarii
Obywatele wymienionych państw, muszą zalegalizować swój pobyt, jeżeli przebywają w Polsce dłużej niż 90 dni. Powinni wówczas złożyć odpowiedni urzędowy formularz wraz z wymaganymi załącznikami do wydziału spraw cudzoziemców właściwego miejscowo urzędu wojewódzkiego. Cudzoziemiec może złożyć wniosek o legalizację pobytu osobiście lub przez profesjonalnego pełnomocnika.
Obcokrajowiec ma prawo do przebywania na terenie Polski jeżeli:
- posiada środki finansowe do utrzymywania siebie oraz swojej rodziny, by nie stał się obciążeniem dla pomocy socjalnej;
- posiada odpowiednie ubezpieczenie zdrowotne lub podlega opiece zdrowotnej na podstawie przepisów o europejskiej koordynacji systemów ubezpieczenie społecznego.
Jeżeli obywatel określonych państw przebywa na terenie Polski z członkami rodziny spoza Europy, wówczas oni również muszą zalegalizować swój pobyt. Takim osobom wydawana jest plastikowa karta pobytu.
Jeżeli obywatel UE oraz członkowie jego rodziny spoza UE przebywają w Polsce nieprzerwanie przez okres powyżej 5 lat, nabywają prawo stałego pobytu. Nieprzerwany pobyt, to taki podczas którego przerwy nie były dłuższe niż 6 miesięcy w ciągu jednego roku.
Obywatele krajów trzecich
Legalizacja pobytu obywateli krajów trzecich dotyczy obcokrajowców przybyłych do Polski spoza UE. Ubiegają się oni o wydanie zezwolenia na pobyt czasowy, tzw. karty pobytu. W zależności od udzielonego zezwolenia, taki obcokrajowiec może również podjąć pracę na terenie Polski.
Cudzoziemiec spoza UE zobowiązany jest do legalizacji swojego pobytu po utracie ważności wizy, którą się posługuje, chyba że obowiązuje go ruch bezwizowy. Odpowiednie dokumenty może złożyć obcokrajowiec osobiście lub przez profesjonalnego pełnomocnika we właściwym miejscowo urzędzie wojewódzkim. Co istotne, wszystkie składane dokumenty muszą być w języku polskim, dlatego warto skorzystać z pomocy odpowiednich firm, które zajmują się pomocą w legalizacji pobytu.
Posiadacz polskiej karty pobytu ma możliwość podróżowania po krajach strefy Schengen przez okres 90 dni na 180 dni. Może to robić głownie w celach turystycznych. W sytuacji, gdy chciałby podjąć zatrudnienie, powinien zapoznać się z przepisami panującymi w konkretnym kraju.
Obywatele krajów trzecich mają możliwość ubiegania się o różne zezwolenia na pobyt w Polsce, w zależności od potrzeb. Każdy z wniosków wymaga innych dokumentów, wobec czego istotna jest wiedza na ten temat, aby skrócić pracochłonne procedury.
Wyróżniamy następujące typy zezwoleń na pobyt czasowy cudzoziemców na terenie Polski:
- wydany ze względu na badania naukowe, studia;
- niebieska karta UE;
- zezwolenie na pobyt czasowy i pracę;
- dla doktorantów.
Długotrwałe procedury mogą trwać nawet kilka miesięcy. Dlatego warto złożyć odpowiedni wniosek wraz z wymaganymi dokumentami odpowiednio wcześnie. Przed otrzymaniem karty pobytu, a po utracie ważności posiadanej wizy, obcokrajowiec nie może podróżować po strefie Schengen. Może jedynie wrócić do rodzimego kraju.
Cudzoziemiec przebywa legalnie na terenie Polski od dnia złożenia wniosku do właściwego urzędu wojewódzkiego, do dnia, w którym wydana zostaje ostateczna decyzja w jego sprawie. Warto mieć na uwadze, ze od pierwszej wydanej decyzji przysługuje odwołanie.
Marta Misiaszek